TAHRİBATSIZ MUAYENE PERSONELİ BELGELENDİRME PROGRAMI

• PBM: Personel Belgelendirme Merkezi
• TM : Tahribatsız Muayene

Belgelendirme başvuruları, vasıflandırma sınavından sonra İstanbul Teknik Kontrol Eğitim Hizmetleri PBM’ne yapılabilir. Belgelendirme başvuru adresi aşağıda verilmiştir:
Adres : Örnek Mahallesi Somuncu Baba Sokak Çamlıca İş Mrk. No:50 Kat:4 Ataşehir / İSTANBUL
Tel : 0216 324 81 84 – 0216 324 36 86
Fax : 0216324 63 61
Mail ssari@itke.com.tr – rsari@itke.com.tr

Başvurular aşağıdakilerden bir tanesi için yapılabilir:
•İlk Belgelendirme
•Yenileme
•Yeniden Belgelendirme
•Kapsam Genişletme

Endüstriyel deneyim, vasıflandırma sınavındaki başarıdan önce veya sonra da kazanılabilir. Deneyimin bir kısmının sınav sonrasında kazanılması durumunda, sınav sonuçlarının geçerliliği iki yıldır.
Dokümante edilen kanıtlar, işveren tarafından onaylanmış olmalıdır.
Aday sınav öncesinde, 1 aydan az olmamak şartıyla aşağıda yer alan Tablo 2’de belirtilen gerekli en az deneyim süresinin % 25’sine sahip olduğunu göstermelidir. Gerekli en az Tahribatsız Muayene deneyim süreleri aşağıdaki tablodaki gibidir:

Çizelge 2 – En az deneyim süreleri

* Çizelgede belirtilen meslek yüksel okulu veya üniversitedeki bir teknik bölüm veya mühendislik veya
bilimsel çalışmayı başarıyla tamamlamış adaylar için en az deneyim süresinin detaylarını gösterir.
** Böyle olmaması durumunda süre, 2 çarpanı ile çarpanı ile çarpılmalıdır.
Kişi, seviye 2’ de deneyim süresi olmadan doğrudan Seviye 3 olarak vasıflandırılıyorsa, deneyim süresi Seviye 2 ve Seviye 3 için gerekli sürelerin toplamı kadar olmalıdır.

Deneyim süresinde olası azaltmalar uygulanabilir olduğunda, toplam azaltım, deneyim süresinin %50’sini aşmamak koşuluyla aşağıdaki gibi olmalıdır. Herhangi bir azaltım, PBM’nin onayını gerektirir.

Deneyim süresinde olası azaltma düşüldüğü zaman İTK PBM aşağıdaki unsurları dikkate alır.
• Deneyim kalitesi değişken olabilir ve beceriler deneyimin yoğunlaştığı bir ortamda daha çabuk özümlenebilir ve aranan belgelendirme ile ilgili yüksek bir dereceye sahip olabilir.
• Kazanılan deneyim, iki veya daha fazla TM yüzey yöntemi olduğunda, örneğin MT, PT ve VT, bir TM yönteminde kazanılan deneyim bir veya birden fazla diğer yüzey yöntemlerinde kazanılan deneyim için tamamlayıcı olabilir.
• Hali hazırda geçerli olan belgelendirme için bir TM yönteminin bir sektöründe deneyim, aynı TM yönteminin farklı bir sektöründeki deneyime tamamlayıcı olabilir.
• Adayın sahip olduğu eğitimin seviyesi ve kalitesi de düşünülmelidir. Bu, kısmi olarak seviye 3 personel için de geçerlidir, fakat diğer seviyeler için de uygulanabilir.
Çalışma deneyimi için gerekli olan kredi, TS EN/ISO 9712 ’de yer alan iki veya daha fazla TM yönteminde eş zamanlı olarak, aşağıdaki şekilde toplam gerekli deneyim sürelerinde yapılan bir azaltma dikkate alınarak kazanılabilir.
• İki muayene yöntemi: Toplam gerekli sürede %25 azalma,
• Üç muayene yöntemi: Toplam gerekli sürede %33 azalma,
• Dört veya daha fazla muayene yöntemi: Toplam gerekli sürede %50 azalma.
Bütün durumlarda, aday belgelendirilmek istediği her bir muayene yöntemi için Çizelge 2’de verilen deneyim süresinin en az %50’sine sahip olduğunu göstermelidir.
Bütün durumlarda, aday belgelendirilmek istediği TM yöntemi ve sektör kombinasyonları için gerekli deneyimin yarısına sahip olduğunu ve bu sürenin asla bir aydan daha az olmadığını ispatlamalıdır.
Belgelendirme, belirli uygulamalara (kalınlık ölçme veya otomatik muayene gibi) yönelik olarak sınırlandırıldığı zaman, deneyim süresi 1 aydan aşağı olmayacak şekilde %50’ye kadar azaltılabilir.
Uygulama deneyiminin %50’sine kadarlık bir kısmı, süresi en fazla 5 faktör ağırlıklı olan uygun bir uygulama kursuyla kazanılabilir. Bu yöntem ISO 9712 Madde 7.3.3.4’te açıklananlarla birlikte kullanılmalıdır. Kurs, sık karşılaşılan muayene sorunlarının pratik çözümlerine yoğunlaşmış olmalı ve bilinen kusurlu numunelerin muayenesinin önemli bir kısmını içermelidir. Kurs programı belgelendirme kuruluşu tarafından onaylanmış olmalıdır.
Endüstriyel sektörler aşağıdaki gibidir:

1) Metal imalatı (c, f, t, w ve wp birleşik)
2) Donanım, tesis ve yapı alanlarındaki hizmet sektörü (c, f, w, t, wp ve diğer parça sektörleri birleşik)

Aday, aşağıda belirtildiği şekilde, yeterli derecede görme şartlarına sahip olduğunu gösteren belgeli kanıtları sunmalıdır.
a-Yakın görüş düzeltilmiş veya düzeltilmemiş olarak, en az bir gözle, 30 cm veya daha yakında olmamak üzere en az Jaeger No. 1’lik veya Times Roman N.4.5 veya eşdeğeri harfleri (1,6 mm yüksekliğine sahip harfleri) okuyabilmelidir.
b-Renk görüşü; aday, işveren tarafından belirtilen ilgili TM metodunda, kullanılan renkler arasındaki kontrastı veya grinin tonlarını ayırt edebilir ve fark edebilir yeterlilikte olmalıdır.
Belgelendirme kuruluşu, uygun bir alternatifle, a) bendindeki şartların değiştirilmesini düşünebilir.
Belgelendirmeyi takiben, yakın görme keskinliğinin muayeneleri her yıl yapılmalı ve işveren tarafından onaylanmalıdır.

Karar Verici, belgelendirilecek kişinin tüm belgelerini değerlendirir. Belgelendirme ile ilgili şartlarını sağlayan adaylar için belgelendirme kararı verilir.
Belgelendirme kararında görev alacak olan Karar Verici, adayın eğitim ve sınavında görev almamış olan kişiler arasından seçilir.
Belgeler, adayın müracaat ettiği tarihten itibaren en geç 15 gün içinde kendisine posta yoluyla gönderilir.

Belgelendirilen kişi, belgelendirildiği sektörlerin dışında İstanbul Teknik Kontrol Eğitim Hizmetleri PBM’de belgesinin kapsamı genişletilir. Bunun için, adayın eğitim, sınav ve görme yeteneği belgelerini ibraz etmesi gerekir.
Belgelendirilen kişi belgelendirildiği sektörlerde çalışmaması durumunda, kapsamı çalıştığı sektör göz önüne alınarak daraltılır. Kapsam daraltma, belge sahibinin ve/veya işverenin beyanı, PBM tarafından belgelendirilmiş kişi ve kuruluşu aranarak veya herhangi bir ihbar alınması durumunda da yapılabilir.

Eğitime katılan adaylara kendi talepleri halinde, sınava katılmamaları, sınavda başarısız olmaları durumunda veya sertifika düzenleninceye kadar geçen sürede kullanmaları için eğitim belgesi düzenlenir. Bu belge düzenlenmeden önce adayların devamlılık, derslere katılımları, quizlerdeki başarıları, deneylerde, talimat hazırlamada ve raporlamada gösterdikleri performans değerlendirilir. Değerlendirmesi olumlu ve başarılı ve bulunan adaylara “Tahribatsız Muayene Eğitim Belgesi” verilir.

İTK PBM, yeni bir sektör oluşturulduğunda veya kendi programı içinde henüz kapsama alınmamış bir TM yönteminde, belgelendirme planladığında bu sektör veya yöntem için sistemin başlamasına izin verebilir. PBB yeni yöntemi veya sektörün uygulanmaya konulmasından sonra 5 yılı aşmayan bir sürede uygun vasıflı personeli vasıflandırma sınavlarına not verilmesi, denetlenmesi ve yönetilmesi amacıyla sınav sorumlusu olarak geçici olarak atayabilir. Bu 5 yıllık uygulama süresi, PBB tarafından ISO 9712’nin yeterlilik ve belgelendirme şartlarını karşılamayan adayların belgelendirilmesinde araç olarak kullanılmaz.
Sınav sorumlusu olmak için aşağıdaki vasıflara sahip olmak gerekmektedir.
• TM prensipleri konusunda bilgili ve sektörle ilgili özel bilgiye sahip olmak,
• TM yönteminin uygulanması ile ilgili endüstriyel deneyime sahip olmak,
• Sınavları yapabilecek yetenekte olmak,
• Sınav sonuçlarını ve soruları yorumlayabilecek nitelikte olmak.
Atama tarihinden sonraki iki yıl içinde, bu sınavı yapanlar, ISO 9712 madde 11.3.1’de tarif edilen yeniden belgelendirme için şartları sağlayan belgeye sahip olmalıdır.

Tahribatsız Muayene Personeli’nin gözetimi aşağıdaki iki şekilde de gerçekleştirilmektedir.
TS EN ISO 9712 “Tahribatsız Muayene – Tahribatsız Muayene Personelinin Vasıflandırılması ve Belgelendirilmesi” standardının gerekliliği olarak belgeli Tahribatsız Muayene Personeli’nden her sene; görme yeterliliğin devam ettiğine dair göz raporu ve Tahribatsız Muayene konusunda kesintisiz çalıştığına dair deneyim kayıtları istenir. Belgeli kişinin bu iki dokümanı göndermemesi halinde bu kişinin belgesi iptal edilir.
Bu dokümanda belirtilen şartlar kapsamında Tahribatsız Muayene Personeli kategorisinde belgelendirilen kişiler belgelerinin geçerlilik süresi boyunca en az bir kez olmak üzere gözetim amacıyla izlemeye alınır.

Belgenin Askıya Alınması
Belgenin askıya alınması aşağıdaki nedenlerle olabilir:
 Belgelendirilmiş kişinin “İTK PBM Belgeli Kişiler Sözleşmesi ve Taahhütnamesi” ndeki yükümlülükleri yerine getirmemesi,
 Belgelendirilmiş kişinin gözetim şartlarını yerine getirmemesi,
 Belgelendirilmiş kişinin belge kullanım şartlarına uymaması, TÜRKAK ve/veya İTK Personel Belgelendirme Merkezi belge ve logolarının yanlış kullanılması
İTK Personel Belgelendirme Merkezi, belgenin askıya alınması kararı ile belgenin kötüye kullanımını engellemek adına belgelendirme öncesinde aday ile karşılıklı olarak “İTK PBM Belgeli Kişiler Sözleşmesi ve Taahhütnamesi” ni imzalamaktadır. Bu durumda, belgelendirilmiş kişi, belgenin askıya alınması kararı ile belge kullanımını durdurur, belge ve eklerini 15 (on beş) gün içerisinde İTK Personel Belgelendirme Merkezi’ ne iade eder. İade edilmemesi durumunda, öncelikle yazılı olarak uyarılır, uyarı dikkate alınmazsa kanuni işlem başlatılabilir. Belgelendirilmiş kişi, belgesini, ekini ve sözleşmesini kaybettiğini beyan etmesi durumunda, kayıp ilanını bir dilekçe ile İTK Personel Belgelendirme Merkezi’ ne bildirmesi istenir.
Askıya alınma süresince, belge sahibi belgeye ait haklardan faydalanamaz. Belgenin askıda kalma süresi boyunca İTK Personel Belgelendirme Merkezi’ nin her türlü hakkı saklıdır. İTK Personel Belgelendirme Merkezi, belgenin askıya alınması ile ilgili kararlar, internet sitesinde gerekçesiyle birlikte yayınlama hakkına sahiptir. Belgenin askıya alma nedeninin giderildiği kanıtlandığında, Karar Verici kararı ile belge askıdan kaldırılır

Belgenin İptali
Belgenin iptali aşağıdaki nedenlere olabilir:
 Belgelendirilen kişinin belgesinin askıya alınması sonucunda yapması gereken düzeltici faaliyetleri gerçekleştirmemesi,
 Belgenin yanıltıcı veya haksız maksatla kullanılması,
 Belgelendirilen kişinin sınav öncesi veya sonrasında kasıtlı olarak İTK Personel Belgelendirme Merkezi’ ni eksik veya yanlış bilgilendirdiğinin tespit edilmesi,
 Belgelendirilen kişinin belge ve ekleri üzerinde tahrifat yapması veya yapılmasına izin vermesi,
 Belgenin geçerlilik süresi içinde yapılan gözetim faaliyetleri esnasında mevcut programın ilgili mevzuat, standart ve/veya standart yerine geçen doküman şartlarına uygunluğunu tamamen yitirdiğinin tespit edilmesi,
 Belge sahibi hakkında gelen şikayetlerin değerlendirilmesine bağlı olarak belgenin kullandırılmamasına karar verilmesi.
Karar Verici tarafından alınan belgenin iptali ile ilgili karar, “Personel Belgelendirme Karar Sonuç Listesi” ne kaydedilir ve söz konusu kişi bilgilendirilir. Durum “Belge Takip Listesi” ne de kaydedilir.
İTK Personel Belgelendirme Merkezi, belgenin iptali kararı ile belgenin kötüye kullanımını engellemek adına belgelendirme öncesinde aday ile karşılıklı olarak “İTK PBM Belgeli Kişiler Sözleşmesi ve Taahhütnamesi” ni imzalamaktadır. Bu durumda, belgelendirilmiş kişi, belgenin iptali kararı ile belge kullanımını durdurur, belge ve eklerini 15 (on beş) gün içerisinde İTK Personel Belgelendirme Merkezi’ ne iade eder. İade edilmemesi durumunda, öncelikle kişi yazılı olarak uyarılır, uyarı dikkate alınmazsa kanuni işlem başlatılabilir. Belgelendirilmiş kişi, belgesini, ekini ve sözleşmesini kaybettiğini beyan etmesi durumunda kayıp ilanını bir dilekçe ile İTK Personel Belgelendirme Merkezi’ ne bildirmesi istenir.
Belgesi iptal edilen kişi, yeniden başvuruda bulunduğunda ilk belgelendirme başvuru prosesi uygulanır.
Ayrıca, tahribatsız muayene personeli belgelendirmesi ile ilgili olarak; belge sahibi kişinin uygulamalarını belirlenen teknik esaslara uymaksızın yaptığının, yetkilerinin dışına çıktığının, belge kapsamında olmayan konularda belgesini kullandığının veya talimatın diğer hükümlerine aykırı hareket ettiğinin tespiti halinde de söz konusu objektif deliller ilgili kişiye ait Tahribatsız Muayene vasıflandırma belgesinin geçersiz kılınması amacıyla Karar Verici’ye yazılı olarak sunulur ve belgesi iptal edilir.
Bu iptal gerekçelerine bağlı olarak, Personel Belgelendirme Merkezi kararınca Tahribatsız Muayene vasıflandırma belgesi iptal edilen kişi, belgenin aslını iptal tarihinden itibaren 15 gün içinde İstanbul Teknik Kontrol Eğitim Hizmetleri PBM’ye iade etmekle yükümlüdür. Bu kişilerin ismi Belge Takip Listesinden çıkarılır ve ilgili kişiye yazılı olarak bildirim yapılır. Bu durum için İstanbul Teknik Kontrol Eğitim Hizmetleri PBM’ye belirlenen yeniden geçerli kılma şartına göre, Tahribatsız Muayene vasıflandırma belgesi iptal edilen kişi tekrar belge sahibi olmak istiyor ise,
• En erken 1 yılın sonunda belgelendirme başvurusunda bulunabilir ve
• Eğitim ve sınav da dahil olmak üzere ilk belgelendirme kurallarına tabi tutulur.
Belgeli kişinin görme yeteneğine bağlı olarak görevini gerçekleştiremediğinin objektif delilleriyle birlikte tespit edilmesi durumunda, söz konusu objektif deliller ilgili kişiye ait belgesinin geçersiz kılınması amacıyla Personel Belgelendirme Merkezi’ne yazılı olarak sunulur ve belgesi iptal edilir.
Bu iptal gerekçesine bağlı olarak, Karar Verici kararınca Tahribatsız Muayene vasıflandırma belgesi ptal edilen kişi, belgenin aslını iptal tarihinden itibaren 15 gün içinde İstanbul Teknik Kontrol Eğitim Hizmetleri PBM’ye iade etmekle yükümlüdür. Bu kişilerin ismi Belge Takip listesinden çıkarılır ve ilgili kişiye yazılı olarak bildirim yapılır. Bu durum için İstanbul Teknik Kontrol Eğitim Hizmetleri PBM’nce belirlenen yeniden geçerli kılma şartına göre, belgesi iptal edilen kişi tekrar belge sahibi olmak istiyor se,
• Yeniden belgelendirme sınavına tabi tutulur ve
• Görme yeteneğini kaybettiği süre içerisinde herhangi bir şekilde Tahribatsız Muayene ile ilgili faaliyeti olmadığını ve bundan doğabilecek sorumlulukların kendisine ait olduğunu taahhüt eder.
Kişinin önemli derecede ara vermesi durumunun ardından belgelendirmenin yeniden geçerliliği için kişi, tekrar belgelendirme sınavını geçmelidir. Belgelendirme, yeniden geçerlilik tarihinden itibaren 5 yıllık yeni bir periyod için geçerlidir.
Önemli derecede ara belgelendirildiği sektör ve metotta kendi seviyesine karşılık gelen pratik uygulamalarını
a- Sürekli olarak 1 yıldan fazla veya
b- İki yıldan daha fazla süreli, iki veya daha fazla sayıda aralıklarla
engelleyen faaliyet değişikliği ve işten uzaklaşmalar olarak değerlendirilir. Yasal tatiller, raporlu olunan süreler veya otuz günden az olan kurs süreleri, ara hesaplamasında dikkate alınmaz

Belge almak için başvuran kişiler, bu talimat hükümlerine eksiksiz olarak uymayı kabul etmiş sayılır. Belge kullanma hakkı kişinin, kanun, tüzük, kararname, yönetmelik, şartname ve diğer mevzuat hükümlerine uyma yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.
İstanbul Teknik Kontrol Eğitim Hizmetleri PBM’nce Tahribatsız Muayene Personeli olarak sınava giren veya belgelendirilen kişi İstanbul Teknik Kontrol Eğitim Hizmetleri PBM’nin kararlarına ilişkin itirazlarını bunların tebellüğü tarihinden itibaren en geç 15 gün içerisinde İTK PBM’ ye yazılı olarak bildirebilir. Söz konusu itirazın incelenmesinden sonra alınan karar yazılı olarak başvuru sahibine bildirilir.